"Córka kata" Oliver Pötzsch

Tytuł Córka kata
Tytuł oryginału Die Henkerstochter
Autor Oliver Pötzsch
Wydawnictwo Esprit 
Data wydania 2011
Stron 460

Do sięgnięcia po „Córkę kata” skłoniły mnie liczne pozytywne recenzje, jakie przeczytałam na wielu blogach książkowych kilka tygodni temu oraz tajemnicza, pobudzająca wyobraźnię okładka. Nie będę więc ukrywać, że zasiadłam do jej lektury z dosyć wysokimi oczekiwaniami.

Akcja powieści toczy się w ciągu zaledwie siedmiu dni w 1659 roku. W niewielkim bawarskim miasteczku, Schongau, dochodzi do serii brutalnych morderstw dzieci. Na ich ciałach zostały wytatuowane znaki uznawane powszechnie za symbole czarownicy. Mieszkańcy szybko wskazują więc winną – czterdziestoletnią akuszerkę Martę Stechlin, którą dzieci często odwiedzały. Władze miasteczka pragną szybko zakończyć tę niewygodną sprawę, całkiem słusznie zakładając, że długie śledztwo może wywołać istne polowanie na czarownice, a wtedy stosy licznie zapłonęłyby na miejskim rynku. Niezależnie więc od winy aresztowanej kobiety, zarówno czterej burmistrzowie, jak i pisarz sądowy, zdecydowani są skazać Stechlinową na śmierć. Jedynie trzy osoby pragną znaleźć prawdziwego mordercę i prowadzą prywatne śledztwo – kat Jakub Kuisl, jego córka Magdalena i młody medyk Simon Fronwieser.

Powieść świetnie obrazuje szaleństwo polowań na czarownice, jakie opanowało Europę w ubiegłych wiekach. Wystarczyła drobnostka – dobra znajomość ziół, dziwny znak nakreślony patykiem na piasku czy zwykła zawiść, by rzucić oskarżenie na niewinną osobę. A gdy padł choć cień podejrzenia, że dana kobieta może parać się czarami, próżno było przemawiać ludziom do rozsądku. Mając już wybraną ofiarę łatwo obwiniać ją o własne niepowodzenia i problemy – słabe plony, kłótnię z żoną czy chorobę dziecka. Jednocześnie autor piętnuje ludzką obłudę – najgłośniej rzucają oskarżenia ci, którzy dawniej szukali pomocy u domniemanej czarownicy.

Tytuł książki intryguje, ale jednocześnie może wprowadzać czytelnika w błąd. Tytułowa córka kata, Magdalena, jest bohaterką raczej drugoplanową, pierwsze skrzypce gra tu jej ojciec oraz zakochany w niej medyk, Simon. To właśnie postać kata, Jakuba Kuisla, jest jedną z największych zalet tej powieści. Jest to mężczyzna ogromnej postury, silny jak tur, a do tego inteligentny i wyjątkowo jak na tamte czasy oczytany. Z jednej strony poznajemy go jako kata torturującego ludzi w trakcie prowadzonych przesłuchań oraz wykonującego wyroki śmierci, najbardziej znienawidzoną i wzbudzającą lęk osobę w mieście, a z drugiej człowieka uczciwego i tak po ludzku dobrego.

Pötzsch bardzo realistycznie nakreślił także realia przedstawionego świata. Czytelnik ma szansę poznać nie tylko ludzi w kręgach władzy, bogatych kupców i rajców miejskich, ale także dzielnice biedoty, osierocone dzieci i wałęsających się po drogach byłych żołnierzy, którzy po zakończonej wojnie trzydziestoletniej stali się zwykłymi zbirami. Najbardziej zainteresowało mnie przedstawienie rodzin katowskich, które w ówczesnych czasach stanowiły oddzielną, zamkniętą grupę społeczną. Zafascynowała mnie także geneza powstania książki – jej autor wywodzi się bowiem bezpośrednio z rodu Kuislów, a postacie Jakuba Kuisla i członków jego rodziny są udokumentowane historycznie.

Niestety do trzech spraw mam pewne zastrzeżenia. Powieść jest niezwykle obszerna, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że przedstawia wydarzenia, który miały miejsce na przestrzeni kilku zaledwie dni. W związku z tym autorowi nie udało się uniknąć czasem przydługich fragmentów i zbędnych dialogów. Ponadto, choć zakończenie powieści uważam za zadowalające, to jednak nie wydaje mi się zbyt wiarygodne biorąc pod uwagę realia ówczesnych czasów. Szkoda także, że czytelnik jest w stanie znacznie wcześniej odkryć prawdziwych zleceniodawców popełnionych na dzieciach zbrodni, niż czynią to główni bohaterowie.

Niemniej jednak lektura „Córki kata” sprawiła mi dużo przyjemności i mogę ją szczerze polecić miłośnikom wciągających powieści kryminalno-historycznych.

Moja ocena: 5/6

Za egzemplarz książki do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu Esprit

Recenzja ukazała się także na portalach Lubimy Czytać.