"Bestia" Piotr Rozmus

Tytuł Bestia
Autor Piotr Rozmus
Wydawnictwo Videograf
Rok wydania 2014
Stron 457

Miałam ostatnio szczęście trafiać na świetne debiuty polskich pisarzy – porywający „Zapach miasta po burzy” Olgierda Świerzewskiego oraz przyprawiające o gęsią skórkę „Mroczne siedlisko” Piotra Kulpy. Dlatego do lektury „Bestii” Piotra Rozmusa zasiadłam z nadzieję na kolejną naprawdę dobrą powieść. Na pierwszy rzut oka książka prezentuje się bardzo obiecująco – ma prostą, ale oddziałującą na wyobraźnię okładkę, wiele mówiący tytuł i intrygujący opis. 

Akcja powieści skupia się na dwóch zazębiających się miejscami wątkach. W Szczecinku zostaje brutalnie zgwałcona i zamordowana młoda dziewczyna. Wszystko wskazuje na to, że w tym dotąd spokojnym, by nie powiedzieć sennym miejscu, pojawił się sadystyczny szaleniec, który dopiero rozpoczyna swoje polowanie na kolejne ofiary. W tym samym czasie do miasta powraca świeżo emerytowany policjant, Robert Donovan. Do porzucenia służby skłoniła go tragedia sprzed lat, z którą nadal nie jest w stanie się uporać. Choć udało mu się dokonać niemal niemożliwego i doprowadzić do skazania jednego z największych polskich gangsterów, Łezki, przyszło mu zapłacić za to wysoką cenę – bandyta zemścił się zlecając zza krat zabójstwo małej córeczki Donovana. Teraz Łezka ponownie jest na wolności i zamierza kontynuować swoją wendetę.

Przeglądając opinie czytelników na różnych portalach literackich, można dostrzec, że debiutancka powieść Piotra Rozmusa zbiera skrajne recenzje – od zachwytów aż po miażdżącą krytykę. Mnie niestety książka do siebie nie przekonała. Początek był naprawdę niezły, scena w parku, podczas której tytułowa Bestia atakuje młodą dziewczynę była chyba jedną z najlepszych w książce. Czuć w niej napięcie i strach ofiary, który udziela się czytelnikowi. Potem jednak mroczny klimat gdzieś się rozwiał pomiędzy sztampowymi zabiegami fabularnymi.

Po pierwsze, jest tu wszystkiego za dużo – naziści, sataniści, upośledzony, psychopatyczny morderca i gwałciciel, a na dokładkę mafioso szukający po latach zemsty na policjancie, który wsadził go do więzienia. Nie da się też nie zauważyć, że są to motywy aż nazbyt często stosowane w powieściach i filmach oscylujących w kategoriach klasy B.

Po drugie, niektóre sposoby poprowadzenia fabuły rażą małą wiarygodnością. Pierwszym z brzegu przykładem niech będzie postępowanie policjantów prowadzących śledztwo. Jedną z ofiar psychopaty była kobieta, która wyszła na spacer z malutkim dzieckiem. Obok jej zwłok zostaje znaleziony wózek – niemowlęcia brak. Śledczy nie prowadzą ŻADNYCH działań, by ją odnaleźć, kilkukrotnie wspominają tylko, że nie wiedzą, co się z nim stało. Można odnieść wrażenie, że los dziecka jest jedynie niewiele znaczącym dodatkiem do sprawy morderstwa.

Innym przykładem oderwania od rzeczywistości jest postać Łezki, który po wyjściu z więzienia chce dokonać zemsty na Donovanie i bliskich mu osobach. Niczym samotny mściciel z amerykańskiego filmu rozprawia się z rosyjską mafią, policjantami i każdym, kto wejdzie mu w drogę. Osoba z reputacją największego gangstera ostatnich kilku dekad raczej nie będzie samotnie wyczekiwać pod domem ofiary, tylko wykorzysta posiadane pieniądze i wpływy, by dostać przeciwnika w swoje ręce.

Po trzecie, książka jest zwyczajnie przegadana. O ile autor bardzo dobrze prowadzi narrację podczas tworzenia opisów, o tyle w ogóle nie radzi sobie z dialogami, które wypadły nienaturalnie, zwłaszcza w przypadku rozmów Donovana z siostrą i przyjacielem z policji. Bohaterowie, nawet ci drugoplanowi, snują długie dysputy, które niewiele wnoszą do fabuły i często jedynie powtarzają informacje, które czytelnik zdobył kilka bądź kilkanaście stron wcześniej. Przykładem może być rozmowa policjantów na temat szczegółów śledztwa, które dopiero co zostały omówione przez inne postaci. Jest to zabieg zbędny, nabijający wprawdzie ilość stron, ale nużący z punktu widzenia czytelnika.

Ponadto, nie sposób nie dostrzec błędów, jakie pojawiały się w tekście i nie chodzi tu o zwykłe literówki, a mylenie imion (sic!) dwóch dziewczynek - siostrzenicy Donovana, Zosi, oraz jego tragicznie zmarłej córeczki, Zuzi (m.in. na stronach 156 i 401). 

Wrażliwego czytelnika książka może porazić brutalnością scen, fragmenty opowiadające o zbrodniach tytułowej „Bestii” ocierają się o makabrę, ale to akurat poczytuję za plus. Autor nie bał się przekroczyć granicy tabu, igrać z wytrzymałością czytelnika, sprawdzając, ile ten będzie w stanie wytrzymać. Zwykły mord to za mało – znaleźć tu można brutalny gwałt, składanie ludzi - w tym dzieci - w ofierze, elementy kanibalizmu, czy bezczeszczenie zwłok. Pod tym względem miłośnicy mocnych wrażeń, czy wręcz gore, powinni poczuć się usatysfakcjonowani.

Podsumowując, biorąc pod uwagę fakt, że jest to debiut, na niektóre niedociągnięcia można by przymknąć oko. Niestety, jest ich zbyt wiele, by nazwać książkę dobrą. W pracy autora widać potencjał, więc mam nadzieję, że z każdą kolejną powieścią będzie już tylko lepiej.

Za egzemplarz książki do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu Videograf.