"Krwawa jutrznia" Mariusz Wollny

Tytuł Krwawa jutrznia 
Autor Mariusz Wollny
Tom 1
Wydawnictwo Otwarte 
Rok wydania 2014
Stron 464

Początek XVII wieku to czarna karta w historii Rosji – okres Wielkiej Smuty, zawirowań na carskim tronie i dymitriad, zbrojnych interwencji polskich magnatów, pragnących sięgnąć po władzę na Wschodzie. Na tle tych właśnie wydarzeń rozgrywa się powieść Mariusza Wollnego „Krwawa jutrznia”.

W okolice Sambora przybywa młody Kacper Turopoński, zwany Ryksem, syn słynnego przed laty królewskiego inwestygatora i medyka. Po ojcu odziedziczył nie tylko imię, ale i lotny umysł, ciekawość świata oraz smykałkę do tropienia i wyjaśniania tajemnic. Wraz z towarzyszami odkrywa na dnie pobliskiego jeziora, o wiele mówiącej nazwie Czarcie Oko, liczne okaleczone zwłoki, w tym ciało swojej niedoszłej narzeczonej. Wszystkie poszlaki prowadzą do siejących postrach w okolicy Białoskórskich, przybocznych wpływowego rodu Mniszchów. Na swoje nieszczęście młody Ryx zakochuje się w Marynie Mniszchównie, której ambicja i przebiegłość zdają się nie mieć granic.

Wiele osób z pewnością dobrze zna Kacpra Ryksa seniora, bohatera czterotomowego cyklu, w którym tropił on zbrodnie i wyjaśniał zagadki na królewskim dworze. Można więc odnieść wrażenie, że rozpoczynanie nowej serii, tym razem czyniąc protagonistą syna bohatera, który już zdobył popularność i sympatię czytelników, będzie swego rodzaju odcinaniem kuponów od sukcesu. Pozornie trudno się z tym nie zgodzić, jest to jednak mylne wrażenie, przynajmniej z punktu widzenia osoby, która nie zna poprzednich książek autora. Podchodząc do „Krwawej jutrzni”, cykl o Kacprze Ryksie znałam jedynie ze słyszenia, mogę więc z czystym sumieniem stwierdzić, że przygody młodego Turopońskiego to zupełnie niezależna seria, do której lektury nie jest potrzebna wiedza o tym, kim był jego ojciec.

Polubiłam Kacpra Ryksa już od pierwszego spotkania. Mimo młodego wieku jest rozsądny, odważny i ma głowę na karku, a jednocześnie potrafi gorąco kochać (choć akurat kiepsko wybiera obiekt pożądania) i równie mocno nienawidzić. Ponadto jest mistrzem we władaniu rapierem i strzelcem o sokolim oku, który nigdy nie pudłuje. No dobrze, nieco za dużo tych zalet, młody Turopolski to niemal chodzący ideał, ale co z tego? Tacy bohaterowie też są potrzebni i świetnie pasują do tego rodzaju powieści. 

„Krwawa jutrznia” to rasowa powieść przygodowo-awanturnicza przedstawiona na malowniczym, ale krwawym tle siedemnastowiecznej Ukrainy i Rosji. Nie brak tu mrocznych tajemnic, krwawych potyczek i pościgów, pojawia się też nutka niespełnionego romansu, a akcja mknie od początku do samego końca. Samo zakończenie jest na tyle dramatyczne i urwane w takim momencie, że gdyby na półce nie stał już drugi tom, pewnie rwałabym włosy z głowy, a tak pozostaje mi cieszyć się kolejną doskonałą lekturę.

W posłowiu autor stwierdza, że dziewięćdziesiąt procent fabuły powieści ściśle opiera się na faktach historycznych. Czyni to z książki naprawdę świetny obraz ówczesnych czasów oraz dosyć obiektywne spojrzenie na wydarzenia, które doprowadziły do tzw. pierwszej dymi triady oraz jej przebieg. Do tej pory historycy nie są zgodni, czy Dymitr I Samozwaniec był prawdziwym synem Iwana Groźnego, czy jedynie uzurpatorem, marionetką w rękach polskich magnatów. Wollny skłania się ku pierwszej opcji i przedstawia ją bardzo wiarygodnie. Nie wybiela też postępowania naszej szlachty, wśród której znalazło się wielu awanturników i zwykłych zbrodniarzy, mających na sumieniu wiele gwałtów i mordów na mieszkańcach rosyjskich wsi i miasteczek, znaczących krwawym szlakiem drogę do Moskwy. 

Podsumowując, pierwsze spotkanie z prozą Mariusza Wollnego uważam za bardzo satysfakcjonujące i obiecujące. „Krwawa jutrznia” dała mi dokładnie to, czego od niej oczekiwałam – mieszankę przygody i historii, opisaną lekkim piórem autora, który doskonale porusza się po XVII wieku i po prostu zna się na rzeczy. Polecam wszystkim miłośnikom gatunku.

Książkę przeczytałam w ramach wyzwania "Rosyjsko mi".

Za egzemplarz książki do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu Otwartemu.