"Noce królowej" Mireille Calmel

Historia Eleonory Akwitańskiej to materiał na fascynującą powieść. Została zapamiętana przede wszystkim jako matka Ryszarda Lwie Serce, kobieta niezależna, świadoma swojej siły i pozycji. Okazuje się jednak, że nawet tak pasjonującą opowieść można zmienić w przeciętny historyczny romans, dodatkowo zabarwiony nieco absurdalnymi magicznymi akcentami.

Pierwsza połowa XII wieku. Piętnastoletnia Aliénor (swoją drogą, dziwi mnie nieco zachowanie przez tłumacza oryginalnej formy jej imienia, mimo że w Polsce powszechnie używa się jej spolszczonej wersji), księżniczka Akwitanii, zostaje poślubiona następcy francuskiego tronu, Ludwikowi. Nie zdaje sobie sprawy, że małżeństwo to jest owocem spisku – zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, powinna wyjść za mąż za Henryka Plantageneta, gdy tylko ten osiągnie wiek uprawniający go do zawarcia związku małżeńskiego. Jednak Anglicy nie pozostawiają spraw swojemu biegowi, jedną z najbliższych powiernic Aliénor zostaje jej rówieśnica, Loanna de Grimwald, która ma za zadanie pilnować interesów Henryka. Mają jej w tym pomóc jej niezwykłe zdolności – pochodząc bezpośrednio z rodu Merlina, dysponuje prawdziwymi czarodziejskimi mocami…

Mariaż faktów historycznych i wątku fantastycznego to niebezpieczna mieszanka, która łatwo może zaprowadzić autora na manowce i zaciągnąć w rewiry kiczu, wywołując u czytelnika nie dreszcze ekscytacji, a co najwyżej pełen powątpiewania uśmieszek. Jeśli szafuje się nimi dosyć subtelnie, jak na przykład uczyniła to Philippa Gregory we „Władczyni rzek” (gdzie również mamy potomkinię legendarnego rodu, będącą zauszniczką władczyni), efekt może być świetny. Niestety, Mireille Calmel całkowicie puściła wodze wyobraźni, efektem czego dostajemy do ręki wersję historii, w której kluczowe wydarzenia są efektem magicznych działań. Można też odnieść wrażenie, że gdyby nie działania Loanny, historia Europy wyglądałaby zupełnie inaczej.

Zdaję sobie sprawę, że autorka nie miała ambicji napisać powieści stricte historycznej, jednak osoba sięgająca po nią oczekując tego, co zapowiada napis na okładce, czyli historii Eleonory, poczuje się zawiedziona. Centralną postacią jest tutaj panna de Grimwald, sama księżniczka schodzi na drugi plan. Rozterki sercowe Loanny, jej magiczne zaklęcia i przywoływanie ducha Merlina, który kilkukrotnie ratuje ją z opresji to niekoniecznie to, czego oczekiwałam sięgając po tę powieść.

Niesprawiedliwością byłoby jednak stwierdzić, że książka nie ma plusów. Jeśli odsieje się fikcyjne i magiczne wątki, dostaniemy całkiem sporą dawkę historii dwunastowiecznej Francji, wraz z wyruszeniem Ludwika i Aliénor na II wyprawę krzyżową. „Noce królowej” zyskują także , gdy podejdzie się do nich jak do lekkiej, romansowej lektury. Wtedy sprawdzą się nieźle – czytelniczki dostaną bogaty wątek romansowy, liczne namiętne sceny łóżkowe i główną bohaterkę, będącą obiektem westchnień co drugiego mężczyzny. Niestety, dwa wątki przedstawione przez autorkę są tak wyeksploatowane w tego typu literaturze, że budzą raczej niesmak. Jednym z nich jest scena porwania Loanny przez mężczyznę, którego odrzuciła, a drugim motyw zaginięcia jej ukochanego, który po kilkunastu miesiącach w niezwykłych okolicznościach się odnajduje. 

Podsumowując, „Noce królowej” to nie powieść historyczna, ani zbeletryzowana biografia, a romans historyczny inspirowany losami Eleonory Akwitańskiej. Nie jest to książka dla osób szukających prawdy historycznej o Eleonorze, ani powieści na miarę cyklu tudorowskiego Philippy Gregory. Z pewnością zainteresuje jednak czytelniczki szukające opowieści o miłości i namiętności z domieszką magii zaserwowanej w średniowiecznych klimatach. 

Książkę poznałam w ramach wyzwań Book-Trotter (literatura francuska) oraz Blackout.

Za egzemplarz książki do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu Książnica, wchodzącemu w skład Grupy Wydawniczej Publicat.