"Troje" Sarah Lotz

Bez popadania w przesadę można stwierdzić, że powieść „Troje” okazała się najgorętszą majową premierą. Nie ma chyba czytelnika, który nie kojarzyłby choćby tytułu bądź okładki. Na kolejnych blogach pojawiają się recenzje, w znacznej mierze entuzjastyczne, a o Sarze Lotz robi się coraz głośniej. 

Osoba odpowiedzialna za akcję promocyjną książki powinna dostać o ile nie awans, to przynajmniej znaczącą podwyżkę. Utrzymywanie treści książki w sekrecie aż do jej premiery i budowanie wokół niej otoczki tajemnicy skutecznie pobudzało ciekawość. Podobnie jak przekazanie blogerom pierwszego rozdziału wysłanego w czarnej kopercie z zastrzeżeniem, by nie ujawniać publicznie żadnych szczegółów do dnia ukazania się publikacji na rynku. Najbardziej zaś spodobała mi się gazeta rozdawana na Warszawskich Targach Książki, w której można było znaleźć artykuły sugerujące, że wydarzenia opisane w powieści wydarzyły się naprawdę. I od razu naszła mnie myśl, czy ktoś inwestowałby tyle pieniędzy i czasu w książkę, która jest po prostu słaba? Raczej nie. Co więc kryje w sobie historia, która wzbudza takie emocje i zainteresowanie?

12 stycznia 2012 roku w różnych częściach świata doszło do katastrof lotniczych, które miały odmienić losy świata. Z nieznanych przyczyn rozbiły się cztery samoloty pasażerskie, pochłaniając przy tym setki istnień. Nikt nie przeżył. To znaczy prawie nikt – ocalało troje dzieci, każde podróżujące innym samolotem. Mało tego, z katastrof, podczas których z ciał pozostałych pasażerów pozostały zaledwie strzępy, one wyszły niemal bez szwanku. To, co zakrawa na cud, szybko staje się pożywką dla tropicieli teorii spiskowych i fanatyków religijnych. Dlaczego jednego dnia doszło do tylu wypadków? Czy to znak od Boga? Dowód na istnienie Obcych? A może zapowiedź końca świata?

„Troje” to thriller przedstawiony na tyle wiarygodnie, że w pewnym momencie człowiek zaczyna się zastanawiać, czy opowiedziana przez autorkę historia nie ma w sobie ziarna prawdy. Dzieje się tak nie tylko za sprawą realistycznego przedstawienia ludzkich zachowań, ale także – a może przede wszystkim – formy, w jaką została ubrana. Bo to właśnie ona wyróżnia książkę Sary Lotz na tle innych. Nie jest to jednolita powieść, a zbiór różnego rodzaju tekstów – fragmenty wspomnień, wywiady, relacje, transkrypcje rozmów na Skypie, czatach i forach. Odstrasza Was taka forma? Niepotrzebnie , dosyć nieoczekiwanie, wszystko to stanowi spójną i uzupełniającą się wzajemnie całość.

Gazeta, którą rozdawano na Targach Książki w Warszawie

Lotz świetnie przedstawiła reakcje ludzi nie tylko na wieść o katastrofach lotniczych, ale także na ich konsekwencje. I choć pozostaje to oczywiście w sferze przypuszczeń (całe szczęście!), nawet pobieżna znajomość ludzkiej natury pozwala oczekiwać, że pokazany przez autorkę scenariusz mógłby się wydarzyć naprawdę. Dotyczy to nie tylko postępowania rodzin oraz znajomych ofiar, wśród których zawsze znajdzie się ktoś pragnący ugrać na tragedii coś dla siebie, ale także – a może przede wszystkim – roli mediów tropiących sensację i dbających tylko o przyciągnięcie publiczności. 

Samo zakończenie pozostawiło mnie niestety z uczuciem niedosytu. Autorka pozostawia w sferze domysłów zarówno przyczyny katastrof, jak i okoliczności cudownego ocalenia trojga małych pasażerów. Jednocześnie mam jednak świadomość, że gdyby postanowiła jednoznacznie opowiedzieć się za jedną z teorii, książka straciłaby wiele ze swego klimatu. Ostatecznie więc Lotz wybrała chyba najlepsze rozwiązanie - pobudziła wyobraźnię, podrzuciła kilka tropów, a potem pozwoliła samodzielnie wybrać tę wersję, która najbardziej nam odpowiada.

Podsumowując, „Troje” nie zmieni wprawdzie oblicza literatury światowej, nie wyznaczy też nowych standardów, ale jednego nie się ukryć – książkę czyta się naprawdę dobrze. Mogłabym się zastanawiać, czy gdyby nie oryginalna forma, w jaką autorką ubrała tę historię, spodobałaby mi się ona w tym samym stopniu. Pewnie nie, bo właśnie w sposobie prowadzenia narracji tkwi największa zaleta tej książki. Czy polecam? Oczywiście, zwłaszcza miłośnikom thrillerów i teorii spiskowych, nie zawiedziecie się.

Książkę przeczytałam w ramach wyzwania Blackout.

Za egzemplarz książki do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu Akurat.