"W bagnie" Arnaldur Indriðason

Tytuł W bagnie

Autor Arnaldur Indriðason

Lektor Andrzej Ferenc

Wydawca Biblioteka Akustyczna

Czas 7 godz. 18 min.

Do tej pory islandzki kryminał (ba! cała islandzka literatura) kojarzyła mi się jedynie z thrillerami Yrsy Sigurðardóttir. Teraz na horyzoncie pojawił się Arnaldur Indriðason i po pierwszym, bardzo udanym spotkaniu, jestem pewna, że spotkam się z jego twórczością jeszcze nie jeden raz.

W jednej z suteren w Reykjaviku zostają znalezione zwłoki około siedemdziesięcioletniego mężczyzny, niejakiego Holberga. Morderca pozostawia przy jego ciele dość enigmatyczną wiadomość „Ja to on”, wprowadzając tym policję - spodziewającą się kolejnej bezsensownej, niechlujnej „islandzkiej zbrodni” - w niejaką konsternację. Wkrótce okazuje się, że mimo zaawansowanego wieku, Holbergowi daleko było do uroczego, nieszkodliwego staruszka – jego komputer pękał wręcz w szwach od zbiorów najostrzejszej pornografii, a przed laty mężczyzna został oskarżony o brutalny gwałt. Prowadzący śledztwo Erlendur Sveinsson właśnie w przeszłości  widzi klucz do rozwiązania zagadki jego morderstwa.

Już od pierwszego rozdziału powieść wprawia w przygnębiający nastrój, przenosząc nas do deszczowej, mrocznej Islandii, gdzie wszystko zdaje się bardziej szare i depresyjne. Morderstwo Holberga dość szybko schodzi na drugi plan, a na pierwszy wysuwają się jego grzechy przeszłości. Niestety nigdy nie udowodnione, z powodu niedbale przeprowadzonego przed laty dochodzenia. Indriðason bez skrupułów dotyka trudnego i bolesnego tematu, jakim jest gwałt oraz przez co musi przejść ofiara, która nie znajduje zrozumienia ani pomocy u organów ścigania, których rolą jest przecież ochrona poszkodowanych. 

Wątek kryminalny jest przy tym poprowadzony sprawnie, choć nie można powiedzieć, by był bardzo oryginalny czy odkrywczy. Ot, zbrodnia, której podłoże jest jak najbardziej ludzkie i do pewnego stopnia zrozumiałe. I może właśnie to stanowi atut książki, której autor nie stara się na siłę stworzyć postaci super-mordercy obdarzonego niezwykłym intelektem lub zdolnościami?

Ponadto, dużą zaletą powieści jest plastyczny, choć raczej pesymistyczny obraz islandzkiego społeczeństwa. Z jednej strony mamy do czynienia z narastającą falą narkomanii wśród młodych ludzi, alkoholizmem, samobójstwami i coraz powszechniejszym rozluźnieniem więzi międzyludzkich. Widać to zarówno na przykładzie rozbitej rodziny Elendura, jak i z migawek życia bohaterów drugoplanowych.

Z drugiej strony został pokazany jeden z problemów współczesnej Islandii, o którym nie mówi się zbyt głośno. Trwająca wiele wieków izolacja kraju o stosunkowo niewielkiej liczbie mieszkańców zaowocowała silnym skoligaceniem znacznej części społeczeństwa, któremu – mówiąc nieco brutalnie - brak jest świeżego materiału genetycznego. Konsekwencją tego stanu rzeczy są choroby genetyczne dziedziczone z pokolenia na pokolenie. Motyw ten wykorzystał Indriðason, przybliżając przy okazji działania pewnej prywatnej firmy, która przy aprobacie oficjalnych władz tworzy bazę genealogiczną i genetyczną wszystkich Islandczyków. Ma ona na celu prześledzenie występowania konkretnych chorób w różnych rodach, a w przyszłości ma być pomocna przy szukaniu sposobu ich leczenia. Temat sam w sobie jest fascynujący i stanowi świetny materiał na powieść.

Książkę miałam przyjemność poznać w formie audiobooka. Rewelacyjnie słuchało mi się interpretacji Andrzeja Ferenca, którego głęboki głos doskonale komponował się z opowiadaną przez niego historią.

Podsumowując, wprawdzie trudno nazwać powieść Arnaldura Indriðasona przełomową, ale ma ona w sobie wszystko to, co powinien zawierać dobry, mroczny kryminał. Polecam wszystkim miłośnikom gatunku.

Za możliwość wysłuchania powieści "W bagnie" serdecznie dziękuję Bibliotece Akustycznej.

Powieść poznałam w ramach wyzwania Blackout.