"Piąta fala" Rick Yancey

Piąta fala, Rick Yancey
Otwarte, 2013

Ludzie od lat próbowali wyobrazić sobie pierwszy kontakt z przybyszami z kosmosu. Czy miała to być przyjacielska wymiana uprzejmości, czy raczej wizja z „Dnia Niepodległości”, tego nie wiedział nikt. Do czasu. 

Gdy na niebie pojawił się olbrzymi statek-matka, okazało się, że obcym nie zależy na żadnym kontakcie, a na całkowitej eksterminacji ludzi. W końcu, po co mieliby dzielić się urodzajną planetą z niepotrzebnymi szkodnikami.

Inwazja nie nastąpiła natychmiast, ale czterema falami, z których każda pochłaniała kolejne ofiary. Zniszczenie technologii, powodzie, zmutowany śmiertelny wirus i „przebudzenie” agentów obych najeźdźców w ciałach kluczowych dla świata ludzi sprawiły, że w ciągu kilkunastu tygodni populacja ludzi skurczyła się o ponad 97%. Teraz nadchodzi piąta fala, zapewne ostatnia, bo nikt nie będzie miał szansy jej przetrwać. Niektórzy będę jednak usilnie tego spróbować.

Jestem lekko rozczarowana, spodziewałam się ciosu między oczy, porywającej powieści wybijającej się na tle innych, a dostałam ze wszech miar poprawną, ale nie zachwycającą młodzieżówkę. Owszem, na tle innych powieści skierowanych do młodego czytelnika, wypada dobrze i zasługuje na uwagę choćby z tego względu, że zgrabnie łączy science fiction z post-apokalipsą, ale szału nie ma i żadnej, wstydliwie skrywanej części ciała mi nie urwało podczas lektury. Sprawdzałam kilkukrotnie.

Zacznijmy od tego co dobre. Współczesna literatura młodzieżowa (na marginesie, ta przeznaczona dla dorosłych również) przypomina nieustające odgrzewanie kotleta. Gdy sukces odniósł romans paranormalny, nastąpił wysyp powieści z wampirami, aniołami i demonami rozkochanymi w nastolatkach. Potem przyszła fala powieści dystopijnych nadal w znacznej mierze będących romansami. Kolejnym hitem były „Igrzyska śmierci”, choć na ich temat szerzej się nie wypowiem, bo nadal czekają na półce w stanie nietkniętym. Nie było jednak kosmitów (z wyjątkiem „Intruza” Stephanie Meyer) i tę właśnie lukę postanowił wypełnić Rick Yancey. Jego wizja obcych jest naprawdę pomysłowa i – jakkolwiek paradoksalnie to zabrzmi – wiarygodna. Żadnych zielonych czułek, przerośniętych głów czy stworków przypominających E.T. 

Jak wspomniałam, „Piąta fala” łączy w sobie wątki post-apokaliptyczne z science fiction, zachowując między nimi dobre proporcje, a dodatkowo okraszając je wątkiem romantycznym – odnoszę wrażenie, że bez niego powieść młodzieżowa po prostu nie może istnieć. Autor dość obrazowo przedstawia świat, w którym na ludzkości nagle przeprowadzono masową eksterminację. Ponadto, pomimo mankamentów, o których mowa będzie za chwilę, powieść naprawdę wciąga. Może nie od pierwszych stron, ale po którymś z kolei rozdziale zdałam sobie sprawę z tego, że naprawdę chcę dalej zagłębiać się w tę historię i poznać jej zakończenie. 

Wydarzenia przedstawione są z punktu widzenia czworga bohaterów – szesnastoletniej Cassie, niewiele od niej starszego chłopaka Zombie, tajemniczego Evana oraz pięcioletniego Sammy’ego, przy czym nacisk położony został na pierwszą dwójkę. Jak łatwo się domyśleć dosyć szybko wyłoni się z tej grupy miłosny trójkąt (choć nie wszystkie osoby bezpośrednio do niego należące, będę tego świadome). Jest to niestety popularny schemat, choć na szczęście nie tak ckliwy i infantylny jak w wielu innych młodzieżówkach.

Tym, co najbardziej kuleje w powieści, jest postać Cassie, która w rankingu najbardziej irytujących i sztampowych bohaterek powinna zająć jedno z czołowych miejsc. Przed inwazją była zupełnie zwyczajną nastolatką, by nie rzec szarą myszką cicho wzdychającą do szkolnego ciacha, i przez pierwsze rozdziały aż do znudzenia próbuje przekonać o tym czytelnika zasypując go ckliwymi wynurzeniami naiwnego dziewczęcia. Gdy zostaje zmuszona do walki o przetrwanie, zmienia się w prawdziwą twardzielkę, choć maska ta spada na widok pierwszego przystojniaka, który ratuje ją z opresji. Zdecydowanie nie jest to postać, jaką postawiłabym za przykład młodym czytelniczkom.

Podsumowując, jako powieść młodzieżowa „Piąta fala” bardzo dobrze spełnia swoje zadanie – ma interesującą fabułę, pomysłowe zwroty akcji, kilka wzruszających momentów i zawiera przesłanie, że prawdziwa przyjaźń i miłość nie giną nawet w obliczu apokalipsy. Warto mieć jednak na uwadze, że dorośli czytelnicy szukający frapującej powieści s-f nie znajdą w niej jednak zbyt wiele odkrywczych elementów.