"Trudne emocje u dzieci" dr Ross W. Greene (recenzja)

Tytuł Trudne emocje u dzieci

Autor dr Ross W. Greene

Wydawnictwo Samo Sedno

Rok wydania 2014 

Stron 216

Rzadko sięgam po poradniki i nigdy jeszcze o żadnym nie pisałam na blogu, nie sądzę też, abym zrobiła to ponownie. Wyjątek uczyniłam dla książki „Trudne emocje u dzieci”, której autorem jest profesor Wydziału Psychiatrii w Harvard Medical School.

Publikacja skierowana jest przede wszystkim do rodziców oraz opiekunów tzw. trudnych dzieci, mających problemy z dostosowaniem się do obowiązujących reguł, wybuchowych i agresywnych w stosunku do otoczenia, a czasem także wobec samych siebie. Otoczenie najczęściej postrzega je jako rozwydrzone, „niewychowane” bądź zwyczajnie złośliwe, popełniając tym samym ogromny błąd. Dr Greene przekonuje bowiem, że dzieci bardzo rzadko świadomie są nieposłuszne, najczęściej nie po prostu nie potrafią się dostosować. Obala też powszechne przekonanie, że dziecko jest grzeczne, jeśli tego chce, twierdząc, że „każde dziecko jest grzeczne, jeśli potrafi”.

Ogromną zaletą książki jest przedstawienie konkretnych, problematycznych sytuacji oraz sposobu poradzenia sobie z nimi. Autor nie szafuje ogólnikami, ale przytacza przykłady postępowania zarówno dzieci, jak i ich rodziców. W książce śledzimy przypadki czworga „problematycznych” dzieci, w tym trzylatka, u którego zdiagnozowano autyzm oraz trojga nastolatków, przejawiających wybuchowe i agresywne zachowania w stosunku do otoczenia. Pozwala to przyjrzeć się z zewnątrz sytuacjom, które – przynajmniej do pewnego stopnia – zdarzają się w niemal każdej rodzinie, a jednocześnie lepiej zrozumieć dziecko wpadające w furię z pozornie błahego powodu.

Co ciekawe, Greene odradza stosowanie jednej z najpopularniejszych metod wychowawczych, opartych na systemie nagród i kar, skutecznych jedynie w przypadku niektórych dzieci. Zamiast tego opracował formularz, dzięki któremu można samodzielnie zanalizować trudności przystosowawcze dziecka oraz jego problemy, a także przygotować plan działania, mający tę sytuację poprawić. Skupia się on przede wszystkim na dokładnym określeniu, co powoduje wybuchy złości i agresji oraz pomaga je przewidzieć, czy wręcz wyeliminować. Autor nie obiecuje przy tym natychmiastowych efektów, podkreśla jak bardzo ważna jest konsekwencja postępowania (a z nią najwięcej problemów mają zarówno rodzice, jak i wychowawcy) oraz czas, który jest niezbędny, by wszystko zaczęło działać tak, jak powinno.

Bardzo podoba mi się podejście doktora Greene'a, który proponując rozwiązania różniące się od tych powszechnie stosowanych i popularnych również pośród wielu psychologów, nie twierdzi, że jego metoda jest jedynym słusznym wzorcem postępowania. Jednak przytoczone przez niego przykłady jasno wskazują na to, że naprawdę warto bliżej przyjrzeć się temu, co ma on do powiedzenia.

Podsumowując, „Trudne emocje u dzieci” to poradnik skierowany przede wszystkim do rodziców dzieci, które mają trudności z dostosowaniem się do otoczenia, nierzadko okazujących agresję w sytuacjach, gdy coś idzie nie po ich myśli. Z pewnością będzie też bardzo przydatną lekturą dla wszystkich wychowawców i nauczycieli, mających na co dzień kontakt z tzw. trudną młodzieżą. Serdecznie polecam.

Za egzemplarz książki serdecznie dziękuję AIM Media.