"Na dno" Quentin Bates

Tytuł Na dno
Autor Quentin Bates
Wydawnictwo C&T
Rok wydania 2014
Stron 344

Gdy w niewielkim, prowincjonalnym Hhalviku zostają wyłowione zwłoki, dowodząca miejscowym posterunkiem Gunnhildur Gisladottir nawet nie przeczuwa, że właśnie staje przed jedną z najważniejszych i najpoważniejszych spraw w dotychczasowej karierze. 

Wszystko wskazuje na to, że śmierć młodego mężczyzny powiązana jest z wypadkiem samochodowym sprzed kilku miesięcy, którego sprawca nie został znaleziony. Okazuje się też, że obydwie ofiary powiązane były z potężną miejscową spółką, ale fakt, że policja zaczyna się nią interesować, jest wyraźnie nie w smak osobom z najwyższych kręgów władzy.

Quentin Bates, autor powieści, na której okładce widnieje duży tytuł „kryminał islandzki”, wbrew pozorom nie ma w sobie kropli islandzkiej krwi. Jest rodowitym Brytyjczykiem, warto jednak mieć na uwadze jego silny związek z Islandią – spędził tam dziesięć lat w latach osiemdziesiątych, ożenił się i założył rodzinę, nadal też regularnie tam przyjeżdża. Zapowiedź wydawcy siłą rzeczy wymusza więc pewne porównanie z prozą innych islandzkich pisarzy kryminałów. Od razu rzuca się w oczy inny klimat powieści, znacznie mniej mroczny i tajemniczy niż u Yrsy Sigurðardóttir i nie tak przygnębiający jak u Arnaldura Indriðason. Łatwo przy tym można odczuć swobodę, z jaką Bates porusza się po islandzkiej prowincji i nakreśla sylwetki swoich bohaterów. 

Intryga kryminalna skupia się wokół korupcji i przekrętów w najwyższych kręgach władzy. Autor kreśli wiarygodny scenariusz wydarzeń, mający raczej gorzki wydźwięk, że wszystko jest tak naprawdę kwestią ceny i układów. Nie bez znaczenia jest również związany z nim wątek ekologiczny, choć mimo obiecującego początku nie został on zarysowany równie mocno. Całość sprawia przy tym dobre wrażenie, jest spójna i logiczna, pod względem fabularnym nie ma się tu do czego przyczepić.

Przyjemnym zaskoczeniem okazała się postać głównej bohaterki, przełamująca stereotyp uzależnionego, pogrążonego w depresji detektywa lub rozwiedzionej, nadal atrakcyjnej policjantki, której życie uczuciowe stanowi równie istotny wątek, co prowadzona przez nią sprawa. Gunna to zbliżająca się do czterdziestki, potężna pod względem fizycznym wdowa z dwójką nastoletnich dzieci. Wspomnienia jej zmarłego tragicznie męża nadal sprawiają jej ból, choć widać, że wzięła życie w swoje ręce i wychodzi na prostą. Mimo rzetelności i niewątpliwego „nosa” do prowadzonych przez siebie spraw, awanse ją omijają, spychana jest w cień przełożonego, którego zasługi są mocno wątpliwe. Została nakreślona naprawdę wiarygodnie, wzbudza sympatię, a jej dalsze losy zainteresowanie.

Na koniec kilka słów odnośnie spraw czysto technicznych z racji tego, że jest to pierwsza publikacja wydana przez toruńskie wydawnictwo C&T, która trafiła w moje ręce. Wizualnie książka prezentuje się przyjemnie, zarówno biorąc pod uwagę okładkę, jak i jakość papieru oraz wielkość czcionki. Jedyne, co irytowało mnie co pewien czas podczas lektury, to bardzo swobodne, wymienne traktowanie zaimków „cię” i „ciebie” (Nie chciałem ciebie wystraszyć./ Mogłabym ciebie aresztować./ Policja ciebie tu szukała./ Miło ciebie widzieć./ Wysadzę ciebie przy hotelu.), które najwidoczniej umknęło osobie odpowiedzialnej za korektę tekstu.

Podsumowując, okazuje się, że islandzki kryminał niejedno ma imię i twarz, a ten autorstwa brytyjskiego pisarza dobrze wpisuje się w klimat skandynawskich powieści, choć jest od nich zdecydowanie mniej mroczny. W ciągu kolejnych kilku bądź kilkunastu miesięcy, mają się ukazać dwie kolejne powieści Quentina Batesa, jestem ciekawa, w jaki sposób cykl o Gunnie będzie się rozwijał, a tymczasem Was zachęcam do poznania jego pierwszej części.

Za egzemplarz książki serdecznie dziękuję jej Autorowi oraz księgarni Kumiko.pl

Swoją drogą chyba nigdy nie dostałam jeszcze tak uroczo zapakowanej książki: