„Ostatnie życzenie” / „Miecz przeznaczenia” Andrzej Sapkowski

Po zawodzie, jaki sprawił mi „Sezon burz”, w głowie zaświtała mi bardzo niepokojąca myśl, że może moje wyobrażenie o Wiedźminie i ślepe zauroczenie były w głównej mierze wyidealizowanym obrazem pierwszej książki fantasy, jaka trafiła w moje ręce. Zwłaszcza, że miało to miejsce piętnaście lat temu (ostatnie zdanie wymazujemy w pamięci, mocno wierząc, że nadal mam osiemnaście lat).

Aby ostatecznie przekonać się, czy moja miłość i uwielbienie dla Geralta przetrwałyby ponowną konfrontację po latach, miniony weekend spędziłam zanurzona w „Ostatnim życzeniu” i „Mieczu przeznaczenia”. I powiem krótko – uwielbiam go jeszcze bardziej, choć mogłoby się to zdawać niemożliwe. Już pierwsze strony sprawiły, że poczułam się jak w domu, dając się porwać nie tylko klimatowi opowiadań, ale i kunsztowi języka – plastycznego, ironicznego i ostrego niczym wiedźmiński miecz (i w niczym nie przypominającego stylu pisania z tfu tfu „Sezonu burz”!).

Niewtajemniczonym (choć podejrzewam, że nie ma ich zbyt wielu, a jeśli są - jest to pokolenie znacznie młodsze) należy się kilka słów wyjaśnienia. „Ostatnie życzenie” i „Miecz przeznaczenia” to zbiory opowiadań wprowadzających czytelnika w świat przypominający nasze średniowiecze, w którym magia jest żywa, a którego mieszkańcy nękani są przez potwory – te prawdziwe, jak wampiry, strzygi i inne tałatajstwo, oraz te kryjące się w ludzkiej skórze. Przed pierwszymi bronią ludźmi wiedźmini, wojownicy poddawani w dzieciństwie serii brutalnych i bolesnych eksperymentów, w wyniku których zyskują niezwykłe umiejętności, ale za które płacą wysoką cenę – jako mutanci są spychani na sam margines społeczeństwa. A najsłynniejszym wiedźminem jest Geralt z Rivii, wyłamujący się stereotypowi bezwzględnej, pozbawionej uczuć maszynki do zabijania. 

To właśnie od „Miecza przeznaczenia” zaczęła się przed laty moja przygoda z fantastyką. Była to pierwsza książka z tego gatunku, która dosyć przypadkowo wpadła w moje ręce. Pamiętam jakby to było dziś, jak z niecierpliwością śledziłam kolejne strony chcąc więcej i więcej. Sapkowski zachwycił mnie wtedy przede wszystkim niesamowitym pomysłem, lekkim językiem, dowcipem i wplataniem w fabułę baśniowych wątków w taki sposób, że na żadną baśń nie patrzyłam już potem tak samo. Ani na krasnoludy. Na runiczne inskrypcje na mieczach też nie.

Myliłby się jednak ten, który w opowiadaniach o Wiedźminie widziałby jedynie zabawne, lekkie historyjki. Owszem, wiele scen wywołuje niepowstrzymany rechot, znacznie więcej jest jednak fragmentów, które może nie tyle przygnębiają, co każą przejrzeć na oczy i dostrzec ludźmi takimi, jacy są. A niestety rzadko jest to obraz napawający nadzieją. Autor z niezrównanym kunsztem nie tylko odmalował sylwetki głównych bohaterów, zwłaszcza Geralta, ale i pokazał ciemną stronę ludzkiej natury, z chciwością, obłudą i zakłamaniem na czele. 

Lata mijają (pierwsze wydanie ukazało się 1992 r.), ale pozycja Wiedźmina jest niezachwiana. Żadna z powieści czy zbioru opowiadań, jakie miałam okazję poznać, nawet nie zbliżyła się do tego, co stworzył Sapkowski. I pewnie przez długi czas nie pojawi się nikt, kto będzie w stanie to zrobić. Oby tylko autor pozostawił go w spokoju i nie rozmieniał na drobne kolejnymi nowymi pomysłami.

Przede mną odświeżanie pięcioksięgu powieści, już mi ślinka cieknie, ale postanowiłam się tą przygodą delektować, więc pewnie przeczytacie o niech dopiero za pewien czas. A tymczasem Was zachęcam do sięgnięcia po opowiadania, nieważne czy po raz pierwszy, czy dziesiąty, Wiedźmina nigdy dość!