Wilki towarzyszyły ludziom od zarania dziejów. Jedne z
najgroźniejszych drapieżników wzbudzały grozę, ale i szacunek. W zależności od regionu
podziwiano je, czy wręcz czczono, bądź też wręcz przeciwnie, wywoływały strach
graniczący z paniką, czasem zaś podszytą niepokojem nienawiść. Nigdy jednak
człowiek nie pozostawał wobec nich obojętny.
Wycie w ciemności.
Wilki i wilkołaki Europy to kolejna już pozycja Bartłomieja Grzegorza Sali oscylująca
wokół folkloru. Autor ma już w swoim dorobku książki i kompendia poświęcone m.in.
wampirom, polskim legendom, czy smokom. Tym razem przyszła pora na wilki i
wilkołaki od samego początku obecne w kulturze i literaturze europejskiej.
Książka składa się z krótkiego wstępu, w którym można
znaleźć informacje na temat wilków, ich życia, systematyki i ogólne wprowadzenie
do tematu, oraz pięćdziesięciu ośmiu krótkich rozdziałów, z których każdy
poświęcony został innemu przypadkowi znanemu z ludowej tradycji bądź
literatury. Autor sięgnął aż do antyku, który bogato czerpał z wilczego motywu,
poczynając od greckich mitów, a na legendarnych początkach Rzymu kończąc. Nie
zabrakło nordyckiej opowieści z Sagi o Völsungach,
mitach o Odynie, Lokim i Fenrirze, a także licznych legend o
średniowiecznych świętych (głównie pochodzących z Irlandii), poskramiających wilki,
które stawały się ich towarzyszami. Pojawia się król Artur, święty Franciszek z
Asyżu oraz Żelazny Wilk związany z legendą o założeniu Wilna. Polskim akcentem
jest również Paweł z Przemankowa, który został skarcony przez pochodzącego z
zaświatów wilka.
Aż do mniej więcej XVI wieku historie o wilkach i
wilkołakach pochodzą głównie z legend, mitów bądź też ludowych opowieści. W
znacznej mierze też ich wilczy bohaterowie postrzegani są do pewnego stopnia
pozytywnie, zmienia się to jednak znacząco wraz z pojawieniem się tzw. bestii –
psychopatycznych morderców podających się za wilkołaków i uzasadniających popełniane
zbrodnie wilczą naturą. Z pewną zaskakującą regularnością takie przypadki miały
miejsce w szesnasto- i siedemnastowiecznej Francji, wstrząsanej kolejnymi seriami
brutalnych i okrutnych mordów.
Ostatnie rozdziały, dotyczące głównie XIX i XX wieku
skupiają się już na literaturze i kinie, w których wizerunek wilkołaka staje
się coraz bardziej zbliżony do tego, jaki znamy obecnie. Warto bowiem
wspomnieć, że takie elementy jak przemiana przy pełni księżyca czy też
wrażliwość na srebrne kule to stosunkowo nowy „wynalazek”.
Opowieści snute przez Salę przykuwają uwagę, stanowią
fascynującą mieszankę motywów dosyć dobrze znanych z takimi, o których
większość czytelników raczej nie miała do tej pory do czynienia. Jedynym
minusem jest zbyt rozwlekłe przedstawianie miejsc, w których toczy się dana
historia, w znacznej mierze zdają się one zbędne i nasuwają skojarzenie ze
sztucznym pompowaniem objętości książki.
Omawiając tę pozycję, po prostu nie można nie odnieść się
do jej wydania. Treść uzupełniają niesamowite, niepokojące ilustracje autorstwa
Justyny Sokołowskiej. Z jednej strony proste, utrzymane w kolorystyce
ograniczonej do czterech barw (biel, czerń, czerwień, granat), z drugiej dysponują
dużą siłą wyrazu i mocno oddziałują na wyobraźnię.
Podsumowując, Wycie
w ciemności to propozycja godna polecenia wszystkim miłośnikom starych,
mrocznych legend i podań oraz osobom zainteresowanym wizerunkiem jednego z
kluczowych stworzeń fantastyki i ludowego folkloru.
Za egzemplarz książki do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu Bosz.
Komentarze
Prześlij komentarz