Ostatnie dwa lata to dla mnie
okres nadrabiania twórczości. O ile Hobbita
i Władcę Pierścieni czytałam już
przed laty, o tyle dopiero stosunkowo niedawno zagłębiłam się w Niedokończone opowieści, Dzieci Hurina,
Beren i Luthien czy Opowieść oKullervo. Za mną także świetne opracowanie Beowulfa dokonane przez Profesora oraz jego świetna biografia
napisana przez Humphreya Carpentera. Przede mną jeszcze Silmarillion oraz Upadek
króla Artura, które grzeją półkę. W tej tolkienowskiej przygodzie nie mogło
też zabraknąć kompendium wiedzy na temat Autora, czyli pracy T.A. Shippeya o tytule,
który w pełni oddaje jej treść, J.R.R. Pisarz stulecia.
Książka ma formę rozprawy
naukowej, na co z góry warto zwrócić uwagę, ponieważ spotkałam się już z
negatywnymi opiniami osób, które oczekiwały lekkiej lektury i wartko płynącej
opowieści. Z tego samego względu jest to raczej pozycja dla fanów twórczości
Tolkiena, którzy mają za sobą lekturę co najmniej Hobbita i Władcy Pierścieni, bo
to na ich analizie skupia się przede wszystkim Shippey. A jeśli dodatkowo owi
fani mają żyłkę filologiczną i kręci ich zabawa językiem oraz zagłębianie się w
etymologię angielskiego nazewnictwa, książka będzie dla nich prawdziwą perełką.
W dużym skrócie można by
podsumować książkę jako udaną próbę udowodnienia, dlaczego twórczość Tolkiena
okazała się ponadczasowa oraz równie udane obalanie krytyki, jaką pod jej
adresem wysuwali rozmaici krytycy literaccy, dla których sam termin „fantastyka”
zdaje się niemalże obraźliwy i niegodny uwagi. W kolejnych rozdziałach możemy
więc prześledzić doskonale przemyślane wątki, postaci oraz nazewnictwo, nad
którym Tolkien pracował i które przerabiał na przestrzeni wielu lat. Może
zaskakiwać, jak głęboko są przemyślane i jak pozornie drobne słowo potrafiło
zaprzątnąć uwagę Autora i jakie znaczenie może za sobą nieść.
Obok analizy stworzonego przez
Tolkiena nazewnictwa i całej mitologii Śródziemia, Shippey punkt po punkcie
pokazuje, dlaczego jego twórczość okazała się ponadczasowa i co wpłynęło na jej
niesamowity sukces. Wskazuje na nawiązania do historii i kultury Anglii oraz
współczesnej Tolkienowi sytuacji gospodarczo-politycznej. Mimo że sam Profesor odżegnywał
się od takich porównań i skojarzeń, nie sposób ich nie dostrzec. Podobnie jak uwzględnienia
w wykreowanym świecie śladów wojennych doświadczeń, które naznaczyło całe
ówczesne pokolenie. Pośrednio poznajemy również biografię samego Tolkiena i
jego przemyślenia na temat stworzonego przez siebie świata.
Podsumowując, tytuł pozycji
doskonale oddaje jej treść. J.R.R. Tolkien odcisnął niezatarte piętno na
literaturze fantastycznej XX w. Można wręcz pokusić się o stwierdzenie, że
stworzył podwaliny pod całe współczesne fantasy, a Shippey nietrudzenie to
udowadnia. Dla fanów Autora to pozycja obowiązkowa.
Sprawdź inne bestsellery w księgarni Tania Książka.
Za egzemplarz książki do recenzji serdecznie dziękuje Księgarni Tania Książka.
Komentarze
Prześlij komentarz